Najciekawszym i najpiękniejszym cudem przyrody na Jukatanie w Meksyku są krasowe formy wyrzeźbione w wapiennym podłożu skalnym półwyspu – cenoty. Te ciągnące się kilometrami systemy jaskiń wypełnione są wodą, która tworzy podziemne rzeki i jeziora. Jaskinie zdobią stalagmity, stalaktyty i stalagnaty. Wiele spośród jukatańskich cenotów można zwiedzać, w wielu także nurkować i uprawiać snorkeling. Najlepsze cenoty na Jukatanie, w których można nurkować to Gran Cenote, Cenote Angelita, Dos Ojos, Ponde Rosa, Kuklan, Chak-Mol. Inne na które warto zwrócić uwagę będąc w Meksyku to: Cenote Suytun, Cenote Oxmán, Cenote Choo-Ha, Cenote Zacil-Ha, Cenote Tamcach-Ha, Cenote X’Canche, Cenote Azul, czy Cenote Peba. Planując swoją podróż do Meksyku przeczytajcie też koniecznie 15 rzeczy, które trzeba zrobić na Jukatanie w Meksyku.
Cenoty - krasowy cud natury na Jukatanie w Meksyku
Budowa geologiczna cenotów
Cenoty geologicznie rzecz ujmując są przykładem zjawisk krasowych. Powstały około 1,5 miliona lat temu w okresie ostatniego zlodowacenia. Miało wówczas miejsce powiększenie się lądolodów na biegunach w efekcie czego obniżył się poziom morza. Wówczas wapienne skały Jukatanu rzeźbione były przez wody deszczowe. W wyniku stopnienia lodu nastąpiło podniesienie się poziomu morza, a woda zalała wyrzeźbione w wapieniu formy. W ten sposób powstały cenoty, czyli naturalne studnie wapienne zalane wodą. Jukatańskie cenoty tworzą także całe systemy jaskiń, studni i tuneli wypełnionych podziemnymi jeziorami i rzekami. W Meksyku występuje około 3000 cenotów, a jedynie około połowa z nich została poddana eksploatacji. Szacuje się, że łączna długość wszystkich podziemnych kanałów przekracza 500 km.
Flora i fauna w cenotach na Jukatanie
Cenoty mają niezwykle interesującą florę oraz faunę. Wśród gatunków zwierząt, które w nich wstępują są: nietoperze, żółwie słodkowodne, aligatory i jadowite węże. Osobiście widziałam też kilka tarantuli. Spośród roślinności spotkać można różne gatunki glonów i inne przykłady roślinności przystosowanej do funkcjonowania w środowisku ubogim w światło. Zewnętrzne części tych form krasowych porasta bujna roślinność tropikalna. W niektórych cenotach widoczne są także korzenie drzew, co nadaje im niezwykle tajemniczy i magiczny charakter.
Cenoty w kulturze Majów
Cenoty jukatańskie zajmowały ważne miejsce w życiu i kulturze Majów i to z ich języka pochodzi nazwa tych jaskiń, dzonot oznaczało bowiem przepastny i głęboki. Ich niedostępność i tajemniczość sprawiała, że Majowie wierzyli, że były one wejściem do innego świata – Xibala oraz miejscem łączącym światy żywych i umarłych. Według Majów cenoty zamieszkiwał Chac – bóg wody, roślinności, deszczu oraz burzy. W cenotach składali swoim bogom ofiary ze złota, jadeitu, a także ludzi.
Cenoty na Jukatanie z możliwością nurkowania i snorkelingu
Mnóstwo meksykańskich cenotów zostało udostępnionych do zwiedzania, a w wielu spośród nich można także nurkować i uprawiać snorkeling, czyli aktywnie obserwować ich podwodne życie. Mogą tutaj nurkować wszyscy, zarówno doświadczeni nurkowie, jak i osoby zupełnie początkujące. Na Jukatanie można próbować dwóch rodzajów nurkowania w jaskiniach: cavern oraz cave diving. Cavern jest nurkowaniem w niewielkiej grupie pod opieką przewodnika. Cave diving jest z kolei nurkowaniem technicznym, do którego konieczne są uprawnienia nurka jaskiniowego, najlepiej, aby uzyskane były na Jukatanie.
Gran Cenote
Jedną z największych i najczęściej odwiedzanych przez turystów cenot na Jukatanie jest licząca 120 m długości Gran Cenote. Cechuje ją niesamowite bogactwo form krasowych: stalaktytów, stalagmitów i ogromnych komór skalnych. Największe wrażenie robią krasowe formy Ogrody Lotosów. Należy jednak pamiętać, że ze względu na występujące tu formy skalne wymagana jest od nurków umiejętność utrzymania pływalności zerowej, czyli zawiśnięcia w toni. Grand Cenote znajduje się: przy samym Tulum i niedaleko od Playa del Carmen. Można zwiedzać ją codziennie w godzinach 08:00-16:45. Koszt biletu: 450 pesos, w cenie jest wtedy wejście na wszystkie cenoty w parku Dos Ojos – zarówno Sac Actun, jak i Nicte Ha, które również są warte odwiedzenia. Blite tylko na wejście do Dos Ojos kosztuje 350 pesos.
Cenote Angelita
W środku dżungli, około 15 km od Tulum znajduje się krasowa studnia Cenote Angelita. Położenie tej cenoty i dotarcie do niej robi niesamowite wrażenie, a to dopiero początek przygody. Cenote Angelita ma około 50 metrów średnicy i liczy około 60 metrów głębokości. Na 29 metrze występuje warstwa siarkowodoru, która liczy 2 m, a poniżej słona woda. W wodach tej cenoty zanurzone są gałęzie, fragmenty drzew i roślinności, które wpadają do niej z otaczającej dżungli. Mogą tu nurkować jedynie doświadczeni nurkowie, gdyż istnieje tu ryzyko wystąpienia narkozy azotowej w związku dużą głębokością tej krasowej studni. W Cenote Angelita można nurkować codziennie w godzinach 8:00-13:00, bilet z transportem z i do hotelu kosztuje 159 USD.
Cenote Dos Ojos
Dla osób, które uprawiają snorkeling idealnym miejscem jest Cenote Dos Ojos, co po hiszpańsku oznacza dwoje oczu. Jej nazwa pochodzi od dwóch wejść znajdujących się z różnych stron. Występują tu stalaktyty i stalagmity. Można tu spotkać między innymi nietoperze i żółwie. Cenota Dos Ojos znajduje się pomiędzy Tulum i Playa del Carmen. Można w niej snorkelować i nurkować codziennie w godzinach 8:00-17:00. Opłata za wstęp to 200 pesos. Sprzęt do nurkowania można wypożyczyć za dodatkowe 100 pesos.
Cenote Ponderosa
W połowie drogi pomiędzy Playa del Carmen i Tulum znajduje się Cenote Ponderosa, nazywana także Cenote Jardin del Eden. Swoją nazwę zawdzięcza temu, że od góry porasta ją gęsty las tropikalny, a na jej dnie występują zielone glony. Żyją tu węgorze, sumy i żółwie. Woda w niej jest słona i zjawisko halokliny, czyli gwałtowne przejście wody o mniejszym zasoleniu w większe zasolenie w głębi. Zwiedzanie Cenote Ponderosa możliwe jest codziennie z wyjątkiem sobót w godzinach 7:00-17:00 i kosztuje 60 pesos dla osoby dorosłej, 40 pesos dla dzieci poniżej 12 roku życia i 80 pesos dla osób chcących nurkować.
Cenote Kukulkan i Cenote Chak-Mool
Cenoty Kukulkan i Chak-Mool znajdują się pomiędzy Playa del Carmen i Tulum, dzięki czemu dojazd do nich jest łatwy. Pomimo tego że położone są w bezpośrednim sąsiedztwie, różnią się od siebie. W Cenote Chak-Mool występują stalaktyty i stalagmity, a ponadto dużą atrakcją są wystające korzenie drzew dostające się do wnętrza jaskini przez szczeliny w wapiennej skale. Cenote Kukulkan nie może poszczycić się majestatycznymi stalaktytami i stalagmitami, jednak niesamowite wrażenie robi gra świateł w u wejścia do jaskini.W Cenoty Kukulkan i Chak-Mool można nurkować codziennie w godzinach 9:00-17:00 płacąc łącznie 250 pesos za obie.
Cenote Aktun-Ha
W północnej części Jukatanu, około 100 km od Meridy przy miejscowości Buctzotz znajduje się Cenote Aktun-Ha, zwana Cenote Lavado du Autos, czyli myjnia samochodowa, a nazwa ta pochodzi od funkcji jaką przez lata pełniła ta cenota. W związku z tym nastąpiło tu zmętnienie wody i do głębokości 3 m widoczność wynosi jedynie około 1,5 m. Jednak schodząc niżej widoczność znacznie się poprawia. To dobre miejsce dla miłośników snorkelingu, można tu obserwować wiele ryb słodkowodnych i glony ma dnie cenoty. W Cenote Aktun-Ha można nurkować codziennie 8:00 – 11:30 i 13:00-16:30. Opłata za wstęp dla pływających i snorkelujących wynosi 40 pesos, nurkowie płacą 120 pesos.
Uwielbiasz podróże?
Chcesz zacząć zarabiać na swojej pasji do podróżowania i przekuć ją w życie i pracę marzeń?
Biblia Blogera i twórcy online to największe kompendium wiedzy na polskim rynku, które konkretnie i bez owijania w bawełnę pokaże Ci, jak krok po kroku sprawić, abyś podróżował po całym świecie i żeby jeszcze Ci za to płacili. Znajdziesz w niej moje sześcioletnie know-how i wszystkie strategie, dzięki którym zbudowałam markę Travel and Keep Fit i stworzyłam wokół podróży milionowy biznes.
Inne interesujące cenoty z możliwością zwiedzania i kąpieli
Cenote Suytun
Cenote Suytun znajduje się 8 kilometrów na wschód od Valladolid. Jest dość blisko centrum miasta i dlatego łatwo do niej dotrzeć. Cenote Suytun jest prawdopodobnie jedną z najbardziej znanych cenot, a to ze względu na jej niezwykłe możliwości fotograficzne. Na wodzie została wybudowana platforma dzięki której można stanąć praktycznie na środku jeziorka, mając nad głową przesmyk przez który pada snop światła. Cenote Suytun jest bardzo oblegana przez turystów, choć muszę Wam przyznać, że kiedy ja ją odwiedziłam nie było dosłownie nikogo. Może dlatego zrobiła na mnie takie niezwykłe wrażenie i jest jedną z moich ulubionych. Cenote jest otwarta w godzinach od 9:00-17:00, (ostatnie wejście o 16:30). Wstęp kosztuje 120 pesos.
Cenote Choo-Ha
Orzeźwiającej kąpieli można zażyć w Cenote Choo-Ha, położonej niedaleko drogi pomiędzy Tulum i Valladolid, w okolicach ruin Majów w Coba. Do jeziora wewnątrz jaskini schodzi się po drabinie poprzez otwór wydrążony w skale, a oprócz możliwości kąpieli atrakcję stanowią bajkowe formacje skalne, które są w bardzo atrakcyjny sposób podświetlone. Cenote Choo-Ha otwarta jest codziennie w godzinach 8:00-18:00, a wstęp dla osoby dorosłej kosztuje 55 pesos.
Cenote Zaci -Ha
Cenote Zaci jest w całości odkryta, ma stosunkowo niewielką powierzchnią i jest średnio głęboka. Woda w niej ma kolor turkusowy i jest krystalicznie czysta. To miejsce, gdzie oprócz kąpieli w wodzie można też się poopalać. Cenote Zaci znajduje się w odległości 10 km od Tulum, otwarta jest codziennie w godzinach 8:00-18:00, wstęp dla dorosłej osoby to koszt 50 pesos.
Cenote X’Canche
Kolejną odkrytą cenotą z możliwością pływania jest Cenote X’Canche. Woda jest tu idealnie przejrzysta, akwen stosunkowo głęboki, a na ścianach skalnych zwisają liany. Dookoła cenoty poprowadzono platformę spacerową, a dół zejść można po schodach. Znajduje się ona na północ od Valladolid w pobliżu ruin miasta majów Ek Balam. Cenote X’Canche otwarta jest codziennie w godzinach 9:00-17:00, wstęp dla osoby dorosłej to cena 50 pesos.
Cenote Tamcach-Ha
Cenote Tamcach-Ha jest całkowicie zamknięta, a tafla jeziora znajduje się bardzo głęboko pod powierzchnią ziemi. Schodzi się do niej po spiralnej platformie schodkowej, a na dwóch poziomach znajdują się punkty widokowe, z których można ją podziwiać. Nie ma tu stalagmitów ani stalaktytów. Znajduje się w okolicy ruin Majów w Coba. Cenote Tamcach-Ha jest otwarta codziennie w godzinach 8:00-18:00, a wstęp dla dorosłej osoby kosztuje 50 pesos.
Cenote Oxmán
Cenote Oxmán znajduje się na terenie Hacienda San Lorenzo Oxmán, zaledwie 5 km od centrum Valladolid. Hacjenda to piękny budynek z 1746 r. Do dyspozycji gości jest odkryty basen z barem i restauracja, które są doskonałym miejscem na relaks. Sama cenota ma kształt głębokiej studni, do której trzeba zejść po krętych schodach. Można w niej pływać podziwiając niebo nad głową, ale i tak największą atrakcją tego miejsca jest możliwość skoków do wody przy użyciu huśtawki z liany. Jest kilka opcji cenowych:
Opcja 1 – 70 pesos. Obejmuje to dostęp tylko do cenote Oxman. Odwiedzający mogą korzystać z basenu za darmo, ale mogą korzystać z palapas i leżaków tylko wtedy, gdy kupią napoje lub jedzenie w barze. Opcja 2 – 100 pesos. Obejmuje dostęp do cenote i basenu oraz 50 pesos na posiłki / napoje. Opcja 3 – 150 pesos. Ta opcja obejmuje dostęp do cenote, 150 pesos do wykorzystania w barze i restauracji oraz nieograniczony dostęp do basenu.
Cenote Azul
Ze względu na występowanie tu stosunkowo płytkich miejsc, odkryta Cenote Azul to idealne miejsce dla rodzin z dziećmi. W głębiach znajdują się także jaskinie, które łączą poszczególne baseny tego systemu cenot, a nad taflą wody dominuje klif, z którego można skakać wprost do turkusowej wody. Występują tu różne gatunki ryb. Cenote Azul znajduje się pomiędzy Playa Del Carmen a Tulum. Jest otwarta codziennie w godzinach 10:00-18:00, wstęp dla osoby dorosłej to cena 80 pesos.
Cenote Peba
Cenote Peba to trudno dostępna komunikacyjnie, położona niedaleko trasy z Meridy do Uxmal całkowicie zakryta, malutka, podziemna cenota. Dzięki temu, że trudno do niej dotrzeć nie jest oblegana przez turystów i przy odrobinie szczęścia można tu być zupełnie samemu. Cenote Peba jest otwarta codziennie w godzinach 10:00-17:00, wstęp dla osoby dorosłej to cena 20 pesos.